Je hebt een eigen bedrijf en wilt gaan scheiden. Je vraagt je af: heeft het veel gevolgen voor mijn bedrijf als ik als ondernemer ga scheiden? Reken maar, de gevolgen van een echtscheiding en een eigen bedrijf kunnen aanzienlijk zijn. Eigen bedrijf en scheiden, wat komt daar bij kijken?
Een echtscheiding heeft consequenties voor je onderneming. Het laatste wat je wilt is dat het einde van je huwelijk ook het einde van je bedrijf betekent. Als jullie in gemeenschap van goederen zijn getrouwd, dan is een deel van het bedrijf ook van je ex-partner. Dit betekent dat ook je onderneming verdeeld moet worden.
Een veel voorkomend probleem bij een scheiding en een eigen bedrijf is dat de ex-partner uitgekocht moet worden. Als dit gaat om grote bedragen, dan kan de betaling hiervan aan de ex-partner tot continuïteitsproblemen van de onderneming leiden.
Bij een huwelijk in gemeenschap van goederen zijn alle bezittingen gezamenlijk bezittingen. Behalve de verknochte goederen is alles gezamenlijk bezit:
- bankrekeningen,
- auto,
- computer,
- huis,
- stoelen,
- schulden,
- servies, etc.
Maar dus ook je bedrijf, of beter gezegd, jullie bedrijf. Ook je bedrijf moet bij een scheiding worden verdeeld. Net als bij het verdelen van andere inboedel moet de waarde worden bepaald om tot een verdeling te komen. Alle activa en passiva van de onderneming dienen te worden gewaardeerd en verdeeld. Als je het bedrijf wilt voortzetten, dan dien je je ex-partner uit te kopen.
Zijn er geen huwelijkse voorwaarden, dan valt de waarde van je onderneming in de te verdelen gemeenschap van goederen.
Het kan ook zijn dat je in het verleden afspraken hebt gemaakt. Afspraken over het eigendom van je bedrijf of mogelijk dat je afspraken hebt gemaakt over een verdeling van de waarde van je onderneming. Ook zal moeten worden bepaald welk deel van je vermogen zakelijk is en welk deel tot je privévermogen behoort.
Omdat niemand erbij gebaat is dat het bedrijf na de scheiding op de fles gaat door het moeten betalen van een voor het bedrijf te hoge uitkoopsom, kunnen er tussen jou en je ex afspraken gemaakt worden. Als de eigen zaak de belangrijkste bron van inkomsten is, dan is het belangrijk om een goede oplossing voor de verdeling te maken. Je kunt hierbij denken aan:
- het overnemen van schulden van je ex-partner,
- het afstaan van jouw deel van verdeelde goederen aan je ex-partner,
- afbetaling partnerdeel op lange termijn,
- het aanhouden van het belang van je ex-partner in de onderneming.
Denk er aan dat er ook rekening gehouden moet worden met mogelijke noodzakelijke investeringen, nodig voor het voortbestaan van de onderneming.
Eigen bedrijf en scheiden met een meewerkende partner
Wat nu als je ex-partner geen mede-eigenaar is, maar wel heeft meegewerkt in het bedrijf. Als je ex-partner door betaald of onbetaald meewerken heeft meegeholpen aan de opbouw van het bedrijf. Heeft hij of zij dan ook recht op een bedrag? Je ex-partner heeft door het meewerken ook geïnvesteerd in het bedrijf.
Ook een partner die heeft meegewerkt kan een uitkoopbedrag ontvangen voor de investering die hij of zij heeft gedaan door betaald of onbetaald mee te werken aan het bedrijf. De investering om thuis de verzorgende rol op zich te nemen zodat de partner aan het eigen bedrijf kon bouwen en zo de eigen zaak mogelijk kon maken bijvoorbeeld. Als de partner dit kan aantonen, dan heeft hij of zij recht op een uitkoopbedrag bij een scheiding.
Waardebepaling onderneming bij scheiding niet makkelijk
Als de onderneming verdeeld moet worden bij een scheiding, dan wordt niet het bedrijf daadwerkelijk verdeeld, de waarde van het bedrijf moet bij de echtscheiding worden verdeeld. Dit is geen eenvoudige opgave. Diverse zaken moeten worden meegenomen bij een eigen bedrijf en scheiden:
- jaarcijfers,
- activa,
- omstandigheden markt,
- passiva,
- toekomstverwachtingen,
- goodwill, etc.
En dan beginnen vaak de problemen, zeker als jij en je voormalige partner niet goed meer door één deur kunnen. Als ondernemer wil je dat je bedrijf na de scheiding zo laag mogelijke waarde krijgt, je ex-partner wil een zo hoog mogelijk inschatting van de waarde.
Eigen bedrijf en scheiden mag niet betekenen dat de onderneming door de scheiding in financieel zwaar weer terecht mag komen. Ook als de helft van de waarde van het bedrijf aan de andere partner toebehoort is dit niet gewenst.
Dit kan veel discussie opleveren omdat niet alle elementen van de waardebepaling objectief te beoordelen zijn. Een onafhankelijk accountant kan uit elkaar gaande partners hierbij goede diensten bewijzen.
Wet beperkte gemeenschap van goederen
Wat betekent de wet beperkte gemeenschap van goederen voor jou als ondernemer? Deze wet, die op 1 januari 2018 van kracht is geworden, bepaalt dat bij een huwelijk gebaseerd op gemeenschap van goederen, alleen goederen hoeven te worden verdeeld die gezamenlijk tijdens het huwelijk zijn opgebouwd. Bezittingen en schulden van vóór het huwelijk blijven van de betreffende partner en hoeven niet te worden gedeeld bij de scheiding. Wat betekent dit voor een echtscheiding met een eigen bedrijf?
- Had je het bedrijf al gestart vóór je huwelijk, dan valt het eigen bedrijf niet onder de beperkte gemeenschap van goederen. Het bedrijf hoeft bij een scheiding dan niet te worden verdeeld. Was de onderneming wel van start gegaan tijdens de huwelijkse periode, dan moet het eigen bedrijf wel worden verdeeld bij een echtscheiding.
- Alles wat u en uw partner financieel opbouwen tijdens het huwelijk valt onder de beperkte gemeenschap van goederen en moet worden verdeeld. Heeft het bedrijf tijdens het huwelijk vermogen, schulden of winst gecreëerd, dan moet dit bij een scheiding worden verdeeld tussen jou en je ex-partner.
Artikel 1:95a van het Burgerlijk Wetboek stelt dat om tot een verdeling van goederen te komen, er een redelijke vergoeding voor arbeid, vaardigheden en kennis moet zijn ingebracht in de beperkte huwelijksgemeenschap.
Had u al een bedrijf voordat u het huwelijksbootje in stapte, dan is het zaak goed schriftelijk bij te houden wat van wie is. Is dit niet duidelijk te bepalen bij de scheidingsprocedure, dan wordt dit beschouwd als onderdeel van de beperkte huwelijksgemeenschap en dient dit verdeeld te worden. Zorg ook dat de waarde van de onderneming is bepaald voordat je het ja-woord geeft.
Eigen bedrijf en scheiden? Je onderneming is geen gemeenschappelijk goed als je je eigen zaak al had voordat je ging trouwen.
Overigens, als het huwelijk vóór 1 januari 2018 is voltrokken, dan blijven de ‘oude’ regels van toepassing: alles moet verdeeld worden, ook de goederen van voor het huwelijk die door de partners zijn ingebracht. Om problemen met de redelijke inbreng en waardering te voorkomen, kan er bij het trouwen altijd worden gekozen voor huwelijkse voorwaarden. Het maakt een eigen bedrijf en scheiden van je partner er wat de verdeling betreft wel eenvoudiger op.
Haal bij scheiding met eigen bedrijf niet het onderste uit de kan
Belangrijk voor beide partners is dat de continuïteit van het bedrijf niet in het gevaar komt. Ook rechters vinden dit belangrijk. Als de niet ondernemende partner alles uit de kast heeft gehaald om direct een zo groot mogelijk deel van de waarde van het bedrijf binnen te halen, kan dit verkeerd uitpakken voor de onderneming en ondernemer. Als de onderneming failliet gaat, dan weet de andere partner zeker dat deze voorlopig niet op uitbetaling van de alimentatie hoeft te rekenen.
